رادیاتور ماشین و نقش آن در سیستم خنک کننده + علائم خرابی

رادیاتور ماشین چیست و چه اهمیتی دارد؟

رادیاتور ماشین (Radiator) یکی از اجزای اصلی سیستم خنک‌کننده خودرو است که وظیفه اصلی آن خنک کردن موتور می‌باشد. وقتی موتور کار می‌کند، حرارت زیادی تولید می‌شود و اگر به‌درستی خنک نشود، ممکن است موتور آسیب ببیند یا کارایی موتور کاهش یابد. رادیاتور با عبور مایع خنک‌کننده (که معمولاً ترکیبی از آب و ضد یخ است) از میان لوله‌های خود و استفاده از جریان هوای خارجی، گرمای موتور را جذب و دفع می‌کند.

مایع خنک‌کننده پس از گردش در موتور، گرمای جذب‌شده را به رادیاتور منتقل می‌کند، و در رادیاتور این گرما از طریق تبادل حرارت با هوا به محیط خارج منتقل می‌شود. در نهایت، مایع خنک‌شده دوباره به موتور بازمی‌گردد تا فرآیند خنک کردن را ادامه دهد.

سیستم خنک کننده خودرو و اجزای آن

سیستم خنک‌کننده موتور شامل چندین قطعه مهم است که همگی برای حفظ دمای مناسب موتور و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد موتور طراحی شده‌اند. قطعات اصلی سیستم خنک کننده موتور خودرو عبارتند از:

رادیاتور: رادیاتور وظیفه خنک کردن مایع خنک‌کننده را دارد. مایع گرم از موتور وارد رادیاتور شده و پس از تبادل حرارت با هوا خنک می‌شود.
پروانه یا فن: فن هوای خنک را به سمت رادیاتور هدایت می‌کند تا فرآیند خنک‌سازی سریع‌تر انجام شود. این فن ممکن است به صورت مکانیکی یا برقی عمل کند.
پمپ آب: پمپ آب (واتر پمپ) وظیفه چرخش مایع خنک‌کننده در سراسر موتور و رادیاتور را دارد تا حرارت از موتور به رادیاتور منتقل شود.
ترموستات: ترموستات دمای مایع خنک‌کننده را کنترل می‌کند و در دمای معین، مسیر مایع را به سمت رادیاتور باز یا بسته می‌کند تا دمای موتور در حد بهینه بماند.
مایع خنک‌کننده (ضد یخ): این مایع درون سیستم خنک‌کننده جریان دارد و گرمای موتور را جذب کرده و به رادیاتور منتقل می‌کند. مایع خنک‌کننده معمولاً شامل آب و مواد ضد یخ است که از یخ زدن و جوش آوردن جلوگیری می‌کند.

شیلنگ‌ها: شیلنگ‌ها مایع خنک‌کننده را بین اجزای مختلف سیستم، از جمله رادیاتور و موتور، منتقل می‌کنند.
مخزن انبساط: این مخزن مایع خنک‌کننده اضافی را نگه می‌دارد و با تغییرات دما و حجم مایع در سیستم، تعادل فشار را حفظ می‌کند.
درپوش رادیاتور: درپوش رادیاتور فشار داخل سیستم را تنظیم می‌کند تا مایع خنک‌کننده به درستی گردش کند و از نشت آن جلوگیری شود.

این اجزا با همکاری هم به جلوگیری از داغ شدن بیش از حد موتور کمک می‌کنند و باعث بهبود عملکرد و افزایش عمر موتور خودرو می‌شوند. در تصویر زیر دیاگرام اجزای تشکیل دهنده سیستم خنک کننده و محل قرارگیری آن‌ها نمایش داده شده است:

دیاگرام نحوه عملکرد و محل قرارگیری اجزای مختلف سیستم خنک کننده در خودرو نظیر رادیاتور، واترپمپ، ترموستات، منبع انبساط و رادیاتور بخاری

دو ویژگی اصلی یک سیستم خنک‌کننده کارآمد عبارتند از:

سیستم خنک کننده خودرو باید قادر باشد تنها حدود ۳۰٪ از حرارت تولید شده در محفظه احتراق را حذف کند. حذف بیش از حد حرارت، بازده حرارتی موتور را کاهش می‌دهد.
سیستم خنک کننده باید زمانی که موتور داغ است، حرارت را با سرعت بالایی حذف کند. در زمان روشن کردن موتور، خنک‌سازی باید بسیار آهسته باشد تا قطعات کاری مختلف بتوانند در مدت زمان کوتاهی به دمای عملیاتی خود برسند.